De cantharide (van het Latijn 'cantharides', meervoud van 'cantharis', wat betekent 'vliegende kever') behoort tot de familie 'Meloidae', en wordt ook wel blaarkever genoemd vanwege de blaartrekkende stof, die hij in staat is uit te scheiden. Ongeveer 1% van zijn lichaam bestaat uit deze stof, genaamd cantharidine. Dezelfde stof wordt door een andere keversoort gebruikt bij de paringsdans, wat misschien één van de voornaamste redenen is van zijn reputatie als afrodisiacum.
De cantharide kan ongeveer 18 tot 22 millimeter lang worden. Hij leeft voornamelijk op kamperfoelie en olijfbomen, heeft over zijn gehele bovenlijf een camouflerende smaragdgroene kleur met een lichte metaalachtige glans. De stof, die deze kever op planten uitscheidt, heeft een afstotende geur en smaak die ervoor zorgen dat andere dieren erbij wegblijven. Op die manier beschermt hij zich tegen voedselconcurrenten. Dezelfde stof kan ook bij gevaar gebruikt worden; op de huid van eventuele vijanden kan het grote, transparante blaren doen ontstaan.
Mythe
De relatief onbekende cantharide is onder de naam 'Spaanse vlieg' een mythe geworden. Dit dankzij de werking van de stof, die hij uitscheidt, en die beschouwd wordt als een afrodisiacum. In feite is cantharidine echter een giftige stof, die door irritatie van de urinewegen extra bloed naar de schaamstreek doet stromen. Vrouwen krijgen erdoor een jeukend gevoel en mannen een erectie. In feite zijn dit niet echte lusteffecten, maar juist vergiftigingsverschijnselen. Cantharidine is bij een te hoge dosis dan ook erg gevaarlijk. Het kan 'priapisme' veroorzaken, een zeer langdurige erectie die kan leiden tot ernstige schade aan de penis. Het kan ook ernstige maag- en nierproblemen veroorzaken, die de dood ten gevolge kunnen hebben.
In de oudheid werd de stof overigens gebruikt als urineafdrijver. Ook werd het gebruikt om er mensen mee de gifbeker te geven. Markies de Sade gaf in 1772 snoepjes met Spaanse vlieg aan meisjes, die daar doodziek van zouden worden. Hij werd daarvoor dan ook aangeklaagd wegens vergiftiging. De stof wordt overigens gewonnen door de kever te malen en kan verkocht worden in poedervorm of als elixer.
Het middel, wat tegenwoordig nog altijd 'Spaanse vlieg' wordt genoemd, en in seksshops en via internet wordt aangeboden, bevat echter niet eens cantharidine, maar ginseng of yohimbine. Ook daarvan wordt verondersteld dat het de seksuele lust opwekt, net als o.a. chocolade, kruidnagel, asperges, kaneel en reuzel.De bekende vrouwenverleider Giacomo Casanova at wel 50 oesters per dag omdat hij meende dat die zijn potentie zouden vermeerderden. Geen enkel middel dat in de loop der eeuwen werd omschreven als afrodisiacum schijnt echter wetenschappelijk bewezen te kunnen worden.
